Khi tôi còn nhỏ, chừng bảy hay tám tuổi gì đó, tôi đã nghe cha tôi nói chuyện Hoàng Sa. Lúc đó tôi chẳng hiểu gì, tôi hỏi “Cha có yêu Bác Hồ không,” tôi đi đại hội toàn huyện, đọc “Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh – Liên đội tiểu học Đại Thạnh.” Lớn lên, xuống thành phố, tôi đạp xe đi học, ngang qua trụ sở ủy ban nhân dân huyện Hoàng Sa suốt ngày cửa đóng im ỉm, tôi vẫn không để tâm cho lắm. Sách vở tôi học đâu có nhắc gì đến Hoàng Sa. Sách vở tôi học chỉ nói chuyện sản lượng than ở Quảng Ninh, chuyện Mỹ giàu to nhờ chiến tranh, chuyện nông nô chịu bao tầng áp bức bóc lột, những Robespierre ở Pháp và Cromwell ở Anh, về hòn gạch mùa đông, Phạm Tuân bắn rơi B52, và những trận đánh oai hùng. Tôi có chút hoa tay, vẽ bản đồ Việt Nam được chín điểm, được khen trước lớp, bản đồ tôi có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Lúc đó tôi đâu có biết toàn bộ quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc chiếm từ năm 1974. Tôi làm sao biết trong trận đánh ngắn ngủi ấy, đã có bảy mươi tư người lính Việt Nam Cộng hòa bị Trung Cộng giết, và từ đó đến nay thân xác họ đã tan thành nước. Không ai cho tôi biết họ, dù ở bên kia chiến tuyến, cũng là người Việt Nam máu đỏ da vàng, cũng biết hi sinh, và đã hi sinh. Người ta dạy tôi hát những bài hát về những người mẹ anh hùng, những người vợ anh hùng, mà không cho tôi hay bảy mươi tư người lính ấy cũng có vợ, có mẹ, và mẹ họ, và vợ con họ vẫn đang mòn mỏi chờ đợi họ ở một nơi nào đó. Người ta dạy tôi căm hận bọn ngụy quân ngụy quyền uống máu không tanh, thế là tôi căm hận bọn ngụy quân ngụy quyền uống máu không tanh, mà quên bẵng đi rằng cha tôi, và chú tôi, và bác tôi, những người yêu thương tôi, đều là ngụy quân ngụy quyền tất cả. Người ta dạy tôi ghê tởm từ chữ “ngụy” trở đi, thế là lần đầu tiên đọc được cái tên Ngụy Văn Thà, tôi đã nhăn mặt lại – tôi đâu có biết ông là thiếu tá chỉ huy tàu Nhật Tảo, khi tàu hư hại nặng đã ra lệnh cho thủy thủ rút lui bằng bè, còn mình và một số pháo thủ thì ở lại chiến đấu cho đến khi tàu chìm vào lòng biển. Bạn ạ, cả tuổi thơ tôi trôi qua mà không có một ai dạy tôi phải biết nhớ ơn những người đã chết cho Tổ quốc mình.
Hôm nay việc nhiều. Tôi hơi nhức mắt, chỉ muốn về sớm và ngủ sớm. Tàu đi từ công ty về đến gần nhà chỉ khoảng bốn phút, tôi tạt vào quán bên đường gọi đồ ăn, như mọi ngày. Khi tôi đang ăn thì bạn nhắn tin cho tôi, hỏi “Làm thế nào để ra Hoàng Sa?” Tôi nghĩ bạn đùa. Nhưng hóa ra bạn không đùa, bạn tưởng ta và Trung Quốc đang giành nhau Hoàng Sa thật. Và bạn muốn ra đảo Hoàng Sa, chắc lại để làm một dự án gì đó với những người bạn nước ngoài, những người sống rất xã hội, nói líu lo, thích chụp ảnh về thế giới đang vận động và phát triển.
Tôi nghe nói người Do Thái mất nước, mỗi khi gặp nhau, lúc từ biệt thì nói “L’shana haba’ah b’Yerushalayim!” “Sang năm gặp nhau ở Jerusalem,” người ta hẹn nhau như vậy. Gần đây, tôi đọc đây đó, cũng thấy chúng ta hẹn nhau “Sang năm tới Hoàng Sa.” Nghe cũng hay. Tôi cũng muốn sang năm tới Hoàng Sa. Nhưng làm thế nào để sang năm tới Hoàng Sa? Chúng ta đã làm được gì và đã có gì để tới được Hoàng Sa? Một đất nước nghèo khó, lạc hậu, thua kém về mọi mặt ư? Một đàn sâu mọt ăn của dân không chừa một thứ gì ư? Một lũ vĩ cuồng tự xưng là nhà dân chủ, hay gào thét vô học và đòi chấn hưng đất nước sau vài tháng ư? Chúng ta sẽ mang gì đến Hoàng Sa? Một đám công nhân và bảo vệ mang tiếng đồng bào đang đánh nhau đến chết vì một nắm xôi ư? Một bọn gái điếm không còn liêm sỉ, sẵn sàng cởi đến miếng vải cuối cùng để kiếm tiền ư? Hay một mớ trí thức như bạn và tôi, mang tiếng là công dân toàn cầu, đọc thông viết thạo bao nhiêu ngoại ngữ, mà đến tận bây giờ vẫn không biết rằng Hoàng Sa đã mất? Rồi khi đến được Hoàng Sa, chúng ta biết làm gì để tạ tội với hương hồn những người đã khuất, vì đã bốn mươi năm không một nén nhang nào được thắp lên, không một lời nguyện cầu nào được cất lên, và trên hết, vì những khổ đau người ta đã đem lại cho đất nước này? Tôi sẽ giải thích ra sao với thiếu tá Ngụy Văn Thà về chuyện một thời tôi đã khinh bỉ những người lính như ông, về chuyện tôi hùa theo người khác mà chửi thằng Ngô con đĩ, hay chuyện có một lần, điên tiết vì những thông tin bêu riếu và lăng mạ, tôi đã vào một trang web có cờ ba sọc gửi tin nhắn rằng “Ha ha bọn chó phản quốc im đi đừng sủa nữa”? Ai sẽ tha thứ cho tôi, khi giờ này bao nhiêu tháng năm đã trôi qua, đồng bào tôi đã chết đi trong quên lãng cả rồi?
Bạn ạ, nhận được tin nhắn của bạn, đang ngồi ăn một mình cái xứ sở xa lạ này, tôi đã phải dừng lại, và tôi đã khóc.
Có một bài báo viết rằng: Tàu chuẩn bị đưa quân đánh chiếm đảo Thị Tứ, đảo lớn thứ 2 trong quần đảo quần đảo Trường Sa.
Bài báo còn nói thêm rằng: quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng đang bị Phi kiểm soát.
Như vậy là Tàu và Phi chuẩn bị đánh nhau để giành một cái đảo của… ta, còn ta thì làm gì?
Hồi nhỏ cũng không ai dạy cho tôi hay chuyện dân tộc Chàm của tôi ngày xưa bị giết chóc và đồng hoá dần dần như thế nào. Đền tháp miếu mạo của dân tộc tôi nay trở thành cái để bọn người Việt vỗ ngực tự hào. Sao không ai dạy cho tôi những thứ đó từ nhỏ? Sao tôi phải nói tiếng Việt mà không phải tiếng Chàm? Người Việt các bạn mất có chút đảo ngoài khơi kia, thì to tát gì? Liệu nó không mất liệu bạn có biết để mà xót thương nó? Dân tộc tôi nay không còn gì hết, lịch sử bị xoá sổ, những thứ còn lại trở thành của người Việt, ông gì đó họ Hồ cách đây mấy năm còn viết sách tự hào đền tháp kia là của cha ông ổng. Các bạn tiếc đảo như thế, khóc như thế, liệu bạn có vui lòng khi chúng tôi nghĩ rằng quá nửa diện tích đất mà dân tộc bạn đang sống lẽ ra phải là của chúng tôi?
Chàm hồi xưa chỉ gồm 1 số tỉnh miền Trung như Bình Định, Ninh Thuận, Bình Thuận… nhé bạn, phần miền Nam bây giờ là của người Campuchia. Bạn nói quá nữa là nói hơi quá. Mình có nghe đứa bạn bạn nói chính quyền VN không cho người Chàm đi NVQS.
Chàm nếu xưa hơn nữa thì bao gồm từ Quảng Trị cho đến Ninh Thuận (từ đó trở vào Nam từ trước thế kỷ 18 vẫn là của Chân Lạp). Đó là vùng ven biển. Thế còn ngược lên phía Tây Nguyên thì là vùng cư trú của các nhóm thiểu số không liên quan mật thiết với Chàm như Banah, Mnong, H’re… cho đến các nhóm gần với chàm như nhóm Rahde (J’rai, Ede…). Các nhóm này đều có nguồn gốc bản địa hoặc di cư vào cùng thời hoặc trước sự xuất hiện của nhóm người tự xưng là Việt ở phía Bắc. Nên họ tất nhiên là “bản địa” chả kém. Các quần đảo Hoàng Sa Trường Sa cũng được đặt chân đến lần đầu tiên bởi những người Chàm đi biển, trên đường di cư vào ĐNA lục địa từ những năm đầu Công Nguyên. Nói chung, nếu muốn nhìn một cái nhìn coi nặng gốc gác và dân tộc thì chả có gì thuộc về “người Việt” các bạn cả, ngoại trừ rẻo đất bé tẹo vùng Kinh Bắc vào cho đến Nghệ An. Người Việt các bạn ngày xưa cũng chả có tí đầu óc hướng hàng hải để mà quan tâm đến các hải đảo. Có được chả qua là do dần dần thừa hưởng được từ Chàm, trong quá trình các bạn chiếm dần vào trong.Cho nên thấy các bạn khóc thương ai oán mình buồn cười quá. Mấy người anh hùng dân tộc của mấy bạn, từ Lý Công Uẩn cho đến Lê Lợi, sau là Quang Trung, nếu không phải người Phúc Kiến thì cũng là người Tày, người Thái. Quang Trung của các bạn đánh trận giỏi vậy cũng là nhờ các lực lượng Banah H’re. Nếu nói theo cách cực đoan của mấy bạn, thì rõ là mấy bạn chỉ là đám dân tạp nham nhờ uống được chút Nho giáo mà tập hợp được thế lực chính trị mạnh, centralized, dần dần áp đảo được các sắc dân khác trong vùng, vốn thiên về cơ chế tiền nhà nước hoặc thể chế chính trị tự do lỏng lẻo.
Cho nên thấy mấy bạn khóc lóc đất bị cướp, dân bị giết, văn hoá bị mai một, mình thấy buồn cười quá. Mấy bạn bị mai một 1, mấy bạn làm cho người khác mai một 10. Mấy bạn nếu không có cái danh xưng Việt, thì bản chất văn hoá và triết lý của mấy bạn cũng là Hoa Hạ, cực đoan, trọng cái tôi, và thích đồng hoá người khác. Chẳng qua là bây giờ các bạn yếu nên cái bản chất đó không bộc lộ ra thôi.
Tuy nhiên, tôi chỉ nói vậy thôi, đó là tôi nói theo cách nghĩ của mấy bạn. Chứ còn chuyện đó cũng xưa rồi, nói ra không còn phù hợp nữa.