(Bài viết cho F Magazine, cuối cùng không được đăng, đành sửa chữa lại một ít mà quăng đây đỡ tủi).

Khi được F Magazine đặt viết một bài để trả lời câu hỏi “On hay off trên thế giới mạng?” thì với tư cách một người viết có trách nhiệm, tôi đã cất công đi tìm tư liệu khắp khắp. Kết quả sơ bộ như sau:

Mạng xã hội là một cấu trúc xã hội hình thành bởi những cá nhân (hay những tổ chức), các cá nhân ấy được gắn kết bởi sự phụ thuộc lẫn nhau thông những nút thắt như tình bạn, quan hệ họ hàng, sở thích chung, trao đổi tài chính, quan hệ tình dục, những mối quan hệ về niềm tin, kiến thức và uy tín.

Ấy là Wikipedia tiếng Việt nói như thế. Tôi không biết cái vụ “quan hệ tình dục” có thật chính xác hay không, vì thật ra Wikipedia là cái đồ từ điển ba phải, ai thêm bớt xóa sửa trên ấy cũng đều được cả. Bạn thậm chí không cần tạo tài khoản, chỉ cần vào bấm chữ “Sửa,” xong rồi điền ba lăng nhăng sai chính tả vào theo kiểu “bố thích thì bố sủa đấy hê hê làm gì nhau nào,” xong bấm “Lưu thay đổi” thế là xong.

Nhưng nhân nói về “sở thích trao đổi quan hệ tình dục,” hôm trước tôi lại vừa mới đọc một bài trên báo điện tử Việt Nam Nét hay đâu đâu đó quên mất – bạn thông cảm, đời nay cái lũ báo điện tử mọi rợ ở đâu nó xồ ra như rươi, nhiều quá không nhớ xuể. Bài ấy nói rằng xã hội ta đang có phong trào đổi vợ đổi chồng cho nhau mà không cần sổ hộ khẩu,  quả thật là đường kách mệnh. Lúc ấy nửa đêm, tôi ngồi xem và cười hí hí một mình, hồi lâu tự nhiên thấy cười một mình hoài cũng buồn, bèn vào Yahoo! Messenger, bốc một đứa bạn đang du học ở Mỹ, gửi ngay cho nó và bảo “Xem đi nào hay lắm.” Gần như ngay lập tức, cái link (tiếng Việt ta tức thị Đường Dẫn) ấy được bồ nó là một đứa hot girl (tức thị Gái Nóng) post (tức thị Đăng Tải) lên trên một cái mạng xã hội nổi tiếng bốn phương là Facebook (tức thị Diện Thư), và chỉ trong vòng hai tiếng đồng hồ đã thâu thập được chừng bốn trăm like (tức thị Ham Thích) và hai trăm rưỡi comment (tức thị Lời Bàn), bao gồm cả những comment đại để “Em ơi em xinh quá, áo em thật là hở cổ, lần sau em chụp hình nhớ cúi xuống thấp hơn nữa em nhé.” Những đứa trong friendlist (tức thị Danh Sách Bằng Hữu) của nó cũng thi đua share (tức thị Chia Sẻ) cái link đó và tạo nên hiệu ứng viral (tức thị Truyền Nhiễm Hay Là Sao Đó Mà Tôi Không Dịch Được), và chính là nhờ cái hiệu ứng viral này mà từ bữa đó đến nay ở ta chắc cũng có thêm được vài trăm cuộc trao đổi vợ chồng rồi. Read more

Tôi chưa từng gặp anh. Tôi cũng không biết gì nhiều về anh. Tôi chỉ nghe một số đồng nghiệp của anh, những lúc trà dư tửu hậu, nói đến anh. Họ nói anh đã chiến đấu, theo cách của anh. Theo con đường của anh. Tôi không biết con đường đó là đúng hay sai, vì trong thời buổi này hình như đúng sai đều lẫn lộn. “Hình như,” vì cả cái câu vừa viết tôi cũng không biết là sai hay đúng nữa.

Nhưng hôm nay tôi bắt gặp một bức hình anh cười chào bạn bè khi người ta giải anh ra tòa. Người ta xét xử anh. Vì anh đã chiến đấu, theo cách của anh.

Tôi không biết cách đó là đúng hay sai, vì thời buổi này hình như đúng sai đều lẫn lộn.

Nhưng vô tình tôi bắt gặp bức hình anh cười, và nước mắt tôi cứ thế chảy ra.

Trời ơi. Bao nhiêu con người bị bắt, con người bị giết, con người bị cướp, con người bị đọa đày từng ngày ngoài kia. Con người đơn độc, con người lạc lõng, con người buồn tủi từng giờ ngoài kia. Con người đói rách, con người run rẩy, con người nhục nhã từng phút ngoài kia. Bao nhiêu chuyện bẩn thỉu, bần tiện và đau lòng đang xảy ra từng giây ngoài kia.

Mà tôi thì ngồi đây như một thằng vô dụng.

Lạy trời, đừng để cho dân tộc này đau khổ thêm nữa.

Đừng để những cái xấu cứ hoành hành thêm nữa.

Đã bao nhiêu năm tháng, bao nhiêu thế kỉ rồi. Bao giờ thì những người như anh tôi, như các bạn tôi có thể bình yên mà sống? Bao giờ thì cái xứ sở này được bình yên mà sống?

Trời ơi.